Wetsvoorstel verlaging drempel toegang schuldsanering voor mensen met problematische schulden

Om mensen met problematische schulden sneller en beter te helpen, verlaagt het kabinet de drempel om toegang te krijgen tot de wettelijke schuldsaneringsregeling (Wsnp). Dat staat in het wetsvoorstel dat minister Dekker (Rechtsbescherming) op 24 september 2021 aan de Tweede Kamer heeft gestuurd. In de week van
11 april 2022 staat het plenaire debat in de Tweede Kamer gepland.

Deze wetswijziging houdt in dat de ‘goede-trouw-toets’ bij een verzoek tot toelating Wsnp wordt teruggebracht van 5 jaar naar 3 jaar. Bovendien wordt geregeld dat de rechter in schrijnende gevallen kan afwijken van de dwingende afwijzingsgrond wanneer in de 10 jaar voorafgaand aan het verzoek, de Wsnp al van toepassing is geweest.

Goede trouw toets van vijf naar drie jaar
Om toegelaten te worden tot de Wsnp dient de schuldenaar aan te tonen dat hij in de afgelopen 5 jaar ‘te goeder trouw’ is geweest bij het ontstaan of onbetaald laten van de schulden. Door de rechter wordt getoetst of de schuldenaar met goede en eerlijke bedoelingen geld geleend of uitgegeven heeft en of schuldenaar daarbij rekening heeft gehouden met al zijn inkomsten en uitgaven.

Heeft de schuldenaar schulden gemaakt waarvan hij wist (of had kunnen weten) dat hij deze niet kan terugbetalen? Dan heeft schuldenaar ‘niet te goeder trouw’ gehandeld. De schuldenaar handelt ook ‘niet te goeder trouw’ als de schulden oplopen, omdat hij met de schuldeiser(s) geen (nieuwe) afspraken over afbetaling heeft gemaakt. Enkele voorbeelden van schulden, die niet te goeder trouw zijn ontstaan: fraudeschulden, schulden door een verslaving, een eigen onderneming voeren en geen (complete) boekhouding bijhouden en schulden uit misdrijf of overtreding.

Op dit moment kan de schuldenaar met problematische schulden, die niet te goeder trouw zijn ontstaan, pas na 5 jaar voldoende inspanning om te komen tot afbouw van schulden en het voorkomen van nieuwe schulden, toegang krijgen tot de Wsnp. Om te voorkomen dat een schuldoplossing te lang uitblijft en schulden ondertussen alleen maar verder oplopen, is het voorstel om deze periode te verkorten van 5 jaar naar 3 jaar.

Hardheidsclausule
Het kan zijn dat de schuldenaar schulden heeft gemaakt of dat er schulden zijn ontstaan die ‘niet te goeder trouw’ zijn. Als het de schuldenaar lukt om de oorzaak van de schulden aan te pakken en daar een langdurige oplossing voor te vinden, dan kan de schuldenaar op basis van de hardheidsclausule misschien toch worden toegelaten tot de Wsnp. Hieronder zal ik een aantal voorbeelden geven van de hardheidsclausule.

De schuldenaar heeft een gokverslaving, waardoor schulden zijn ontstaan. Hij snapt dat hij hulp nodig heeft. Hij meldt zich aan bij een verslavingskliniek voor een behandeling en komt zijn verslaving te boven. Om een beroep op de hardheidsclausule te doen, is van belang dat de verslavingsarts verklaart dat de schuldenaar tenminste 1 jaar ‘verslagingsvrij’ is.

De schuldenaar is niet zelfstandig in staat zijn inkomsten en uitgaven te beheren. Hierdoor geeft de schuldenaar teveel geld uit en ontstaan schulden. Hij ziet in dat het niet lukt dit zelf te verbeteren en vraagt beschermingsbewind aan. De beschermingsbewindvoerder beheert nu het geld en betaalt hiervan de vaste lasten. Daarnaast is er een betalingsregeling voor de schulden gestart en ontstaan er geen nieuwe schulden.

Een ondernemer kan zelf de boekhouding niet verzorgen. Ook is er geen geld om dit door een boekhouder te laten doen. Hierdoor ontstaan steeds meer schulden. De ondernemer beseft dat hij niet in staat is om een bedrijf te leiden. Hij stopt met zijn bedrijf en gaat bij een werkgever werken. Er ontstaan geen nieuwe schulden.

10-jaarstermijn
Het verzoek tot toepassing van de schuldsaneringsregeling wordt afgewezen, indien minder dan 10 jaar voorafgaande aan de dag waarop het verzoekschrift is ingediend ten aanzien van de schuldenaar de schuldsaneringsregeling van toepassing is geweest. De rechter kan van deze afwijzingsgrond niet afwijken.

Op dit moment krijgen mensen die binnen 10 jaar na een eerder Wsnp-traject opnieuw in problematische schulden komen geen toegang tot de Wsnp. Het wetsvoorstel is erop gericht dat de rechter de mogelijkheid krijgt om mensen ook binnen die 10 jaar wel opnieuw toe te laten tot de Wsnp als zij buiten hun schuld – bijvoorbeeld als gevolg van een (economische) crisis – opnieuw in financiële problemen zijn gekomen. Hetzelfde geldt voor schuldenaren die een eerder Wsnp-traject niet hebben kunnen afmaken, maar daartoe nu wel in staat worden geacht.

Op dit moment zijn er slechts enkele uitzonderingen op bovenstaande afwijzingsgrond van 10 jaar. Als de schuldenaar korter dan 10 jaar geleden is toegelaten tot de Wsnp en de Wsnp tussentijds is beëindigd, omdat de schuldenaar ál de schulden tijdens de Wsnp heeft voldaan of omdat hij de betalingen heeft hervat of omdat hij tijdens de Wsnp nieuwe schulden heeft gemaakt en deze niet aan hem waren toe te rekenen. De uitzonderingsmogelijkheden worden dus ruimer, als de wet wordt gewijzigd.

Deze blog bevat algemene informatie en is niet gericht op specifieke, individuele gevallen. De informatie uit deze blog kan dan ook niet als juridisch advies worden gekwalificeerd. Mocht u naar aanleiding van deze blog of in het algemeen vragen hebben met betrekking tot uw eigen specifieke situatie, neem dan contact op met een van onze advocaten.