In de vorige blog uit deze reeks is stilgestaan bij de betekenis van het gemeentelijk voorkeursrecht en welke gevolgen dit kan hebben voor u als eigenaar. Inmiddels is er een duidelijke trend zichtbaar. Steeds meer gemeenten maken gebruik van voorkeursrecht om hun ruimtelijke plannen veilig te stellen. Maar wat betekent dit voor u als eigenaar van een woning of stuk grond? In deze blog bespreek ik deze ontwikkeling en waarom het belangrijk is om alert te blijven.
Waarom passen gemeenten het voorkeursrecht steeds vaker toe?
Steeds vaker hoor ik van cliënten dat zij hun woning of perceel willen verkopen, maar worden verrast door een brief van de gemeente. Daarin staat dat zij hun grond eerst aan de gemeente moeten aanbieden. De gemeente beroept zich dan op het voorkeursrecht, waardoor de eigenaar zijn perceel niet zomaar op de vrije markt mag verkopen.
De reden? De druk op gemeenten om ruimte te vinden voor woningbouw, infrastructuur en maatschappelijke voorzieningen is groot, terwijl beschikbare grond schaars is. Om strategische locaties veilig te stellen, zetten gemeenten het voorkeursrecht in. Vaak al in een vroeg stadium, nog voordat er concrete plannen zijn.
Deze trend raakt steeds vaker ondernemers en particuliere eigenaren en meestal op onverwachte momenten. Denk aan gronden aan de rand van woonwijken, agrarische percelen die in beeld komen voor herontwikkeling of verouderde bedrijfspanden met potentie voor woningbouw. Voor eigenaren betekent dit beperkingen, vertraging en soms lagere opbrengsten bij verkoop.
Zodra het voorkeursrecht is gevestigd, krijgt de gemeente invloed op toekomstige eigendomsoverdrachten. Zelfs als er nog geen uitgewerkte plannen zijn, kan dit uw vrijheid als eigenaar aanzienlijk beperken.
Wat kunt u als eigenaar doen?
Het toenemende gebruik van het gemeentelijk voorkeursrecht vraagt om een proactieve houding van u als grondeigenaar. Het is belangrijk om de plannen van uw gemeente goed te volgen. Houd raadsbesluiten en officiële publicaties nauwlettend in de gaten, met name bij plannen tot wijziging van het omgevingsplan (voorheen bestemmingsplan) of de omgevingsvisie. Wees bovendien alert op eventuele bekendmakingen, want na de vestiging van het voorkeursrecht heeft u slechts zes weken om bezwaar te maken.
Tot slot is het verstandig om tijdig juridisch advies in te winnen.
Conclusie
Het voorkeursrecht wordt in toenemende mate toegepast, vaak zonder dat er direct concrete bouwplannen liggen. Voor u als eigenaar betekent dit dat de risico’s op beperking van uw zeggenschap over uw eigendom toenemen.
Heeft u vragen over wat het voorkeursrecht voor uw situatie betekent? Neem dan contact met mij op. Ik help u graag verder.
Deze blog bevat algemene informatie en is niet gericht op specifieke, individuele gevallen. De informatie uit deze blog kan dan ook niet als juridisch advies worden gekwalificeerd. Mocht u naar aanleiding van deze blog of in het algemeen vragen hebben met betrekking tot uw eigen specifieke situatie, neem dan contact op met een van onze advocaten.
